Over supermarktwezens, dopamineshotjes, absurditeit en vloekend prutsen.
En over wilde planten off course

Zoals je zelf ongetwijfeld gemerkt hebt, loopt het in de winter anders met je energie dan in de zomer, de lente en ja, de herfst.  Tijd om naar binnen te gaan, net zoals in de natuur gebeurt:
planten sturen hun voeding naar de wortel, stimuleren de kiemkracht van de zaden, maken alles klaar om binnen enkele weken te groeien.   Hoe pak jij deze maanden aan?  Korte reflectievragen onderaan om je te inspireren.

Zelf probeer ik zo goed als mogelijk het ritme van de seizoenen te volgen, voor zover dit mogelijk is hier in deze westerse maatschappij, waar een baas evenveel productiviteit van je verwacht in december als in juni.  Crazy world we live in, right? :-)

Voor alles een tijd
Ben je een beetje met wildpluk bezig, dan heb je al gemerkt dat voor alles een tijd is: in het voorjaar oogst je jonge frisse blaadjes boordevol met die vitaminen, mineralen en bio actieve stoffen voor jouw après-winterlichaam.  Brandnetel, akkerkool, dovenetel, ... Ze zijn er om je te helpen: afvalstoffen af te voeren en voedingsstoffen toe te voegen.  Enkele weken of maanden later is het de tijd aan de bloemen: moerasspirea, valeriaan, guldenroede, duizendblad, de onopvallende bloemen van de bijvoet, de prachtige kroonbladen van de rimpelroos en de complexiteit van de schermbloemigen.  Wat een kleurrijke beleving!  Richting september smullen we van zaden, vruchten, rozenbottels om nog wat verder in het jaar de focus te verschuiven naar de wortels (zie verder). 
Het zou totaal absurd zijn om heel het jaar door bloemen te willen, right?   Dat is simpelweg niet de bedoeling. Voor alles is een tijd. 

Wat dan met wildpluk in de winter? 
Ergens gaan we mee in het trager ritme, de overvloed die langzamerhand minder en minder wordt, omdat we zelf ook minder nodig hebben. Zelf geef ik geen wildplukactiviteiten in de winter, wat niet betekent dat je geen wild voedsel meer vindt, uiteraard:  paddenstoelen, bushcraftwise de koolhydraatrijke wortels en jonge frisse blaadjes.  Voorlopig waag ik me niet aan het eten van paddenstoelen en houd ik me bij blad en wortels.  Steeds met respect naar de andere planeetbewoners: de rupsen en eekhoorns, het roodborstje en de woelmuis.  Ze hebben het meer nodig dan wij, supermarktwezens. 




WILDPLUK VOOR JOU
(lijst niet volledig maar hier mijn favorietjes)
- look zonder look, de jonge blaadjes wanneer de plant in zijn eerste stadium is
- vogelmuur, jonge frisse blaadjes, check de bermen
- kleefkruid, heel jonge topjes, voor ze 'kleven'
- madeliefje, bloempjes en blaadjes, veel vitamine C en A
- paardenbloem, fris nieuw blad en wortel (zie mijn recept voor paardenbloemwortelkoffie)
- teunisbloem, wortel wanneer de plant in zijn rozetfase is
- geel nagelkruid, de wortel die naar kruidnagel geurt en proeft
TIP: je vindt een handige oogstkalender achteraan in het groene boekje "200 eetbare wilde planten"


​

Mijn winter
Ik ben blij dat ik mijn leven zo heb ingericht dat ik zelf in wintermodus kan zijn; 
tussen midden november en begin maart geef ik geen workshops, wandelingen of opleidingen,
waardoor er ruimte is om backstage orde op zaken te stellen.
Om mezelf te verrijken; from the inside out :-)
- een cursus schrijven rond de theorie van wildpluk & wildplukplanten; 
- vloekend prutsen aan een vernieuwde website, eentje met automatisch betalingssysteem;
investering in toekomstige efficiëntie & daardoor peace of mind, yes please! 
- bijstuderen: fytotherapie bij Maurice Godefridi en gezondheidscoach bij Syntra.


Persoonlijke insight
Sidenote: dit alles kan enkel en alleen omdat ik geleerd heb dat oneindige groei een illusie is.  Geen yang zonder de yin, geen extraverte maanden zonder rustige wintermaanden. Van nature ben ik een 200% (daar heb je het al) ochtend & lentemensje dat liever knalt op koffie dan in haar eentje omgaat met leegte en stilte.  Enkele zot zware levenslessen leerden me ondertussen dat oneindige groei niet de bedoeling is en al zeker niet duurzaam. Slow down'en in de winter, veel alleen tijd bij de kachel en geen dopamineshotjes van het lesgeven, maakt dat deze maanden niet enkel peace & calm zijn voor deze wilde vrouw. Ieder zijn uitdaging ;-) 


Winterse inspiratievragen voor jou
? hoe zit het met jouw balans tussen naar buiten en naar binnen?  tussen geven en ontvangen?
welke zaken van afgelopen jaar maakten jou blij, gaven je een goed gevoel?
? neem je deze dagen genoeg tijd om stil te staan? voor reflectie?  
? wat mag er volgend jaar meer aandacht krijgen in je leven?
? op welke manier kan je dit ondersteunen? aandacht geven, uitspreken, actie ondernemen?
? wat heb jij nodig om deze winterse maanden ontspannen te beleven? om rust te ervaren?
? over welke zaadjes, projectjes of ideeën wil je nu mijmeren of invoelen? 

Zo!
Goed yin-yangen, veel plezier met het spotten & plukken van die zalige wildplukplantjes.  
Geniet van de wintervibe! 

Angélique x

Regelmatig krijg ik de vraag welke wildpluk- of kruidenboeken ik aanraad.  Twee decennia kwam die vraag vooral uit het gebrek aan interessante kwalitatieve lectuur. Anno 2024 wordt de vraag om richting eerder gesteld omdat je het bos door de bomen niet meer ziet (of is het omgekeerd).   Dille & Kamille, Hema en daarnaast offcourse alle boekenwinkels puilen zowat uit met boeken die je aanmoedigen de natuur in te trekken, je gezondheid in eigen handen te nemen of te gaan craften met pluimen, stenen en zelfgemaakte verf. Er heerst een 'natuurlijke' trend, zoveel is duidelijk.

Space is everything --> kwaliteit boven kwantiteit
Voor diegene die me een beetje kennen, die weten dat mijn guilty pleasure (naast koffietjes) gaat over het aanschaffen van boeken. Love it!  Ken je me nòg iets beter, dan weet je ook dat ik in een yurt leef; zo'n relatief klein rond huis.  Dat maakt dat plaats ... een dingetje is. Enkele jaren terug volgde ik mijn dopamine advisors en schafte ik elk wildplukboek dat op de markt kwam, meteen ook aan (zelfstandige, kosten maken, you know). Nu, drie grijze haren en heel wat levenswijsheid rijker, zit ik in een semi-verzadigde toestand en stel ik strengere eisen aan de boeken die mee in mijn ronde huis mogen wonen. 

Dit alles maakt, dat ik, als ervaringsdeskundige, JOU graag enkele tips geef.  Niet over de allerleukste, superschattige, flashy natuurboekjes die je laten wegdromen bij een latte machiato maltesers on the top. Daar zorgt je eigen dopamine systeem wel voor als je ze ziet ;-)   
Maar tips voor net die boeken, die je nog laaaaaaang gaat gebruiken. En die gaan maken dat je met deze toppers, helemaal zélf en analoog kan gaan wildplukken:
- van het herkennen van een plant 
- het op naam brengen
- weten hoe (on)eetbaar hij is. 
Yep. The baseline als je jezelf als wildplukker wil beschouwen.  

Bonus: ben je net zoals ik een herborist-wildplukker?  Op het einde geef ik je nog enkele extra tips. 

VOOR JOU

DEEL 1: hoe herken je een plant en breng je hem op naam
(zonder enkel te vertrouwen op een app)
Door een Flora.   Er zijn er heel wat, maar ik gebruik vooral de Nederlandse Flora en Wilde planten van de Benelux (plantentuin van Meise) en ga ook enkel deze twee bespreken. 
Wat is een flora?  Kort gezegd loodsen deze boeken je aan de hand van vragen (sleutels), door een trechter zodat je uiteindelijk uitkomt bij de plant die je voor je hebt. Je brengt de plant op naam aan de hand van uiterlijke kenmerken. 

Laat ons eerlijk zijn: dit vraagt tijd, aandacht én een vocabulaire die we niet standaard gebruiken.  Het is een taal op zich, die je gaandeweg kan leren. Elk boek heeft een duidelijke index met verklaringen voor die botanische termen, al dan niet met foto's of tekeningetjes erbij. 

Nederlandse Flora
Heeft een duidelijke structuur om bij de volgende vraag uit te komen en een duidelijk overzicht per plantenfamilie.  Het boek werkt met tekeningen, die je helpen om op details in te zoomen.  Je vindt nog vele informatie per plant, wanneer je de codes beter kan interpreteren. 
>BESTEL HEM HIER<

Voordelen:
duidelijke structuur om te volgen
mooie layout
Nadelen:
ik vind de tekeningen niet altijd helpend
ik mis soms een overzicht van alle eigenschappen van de plant



Wilde planten van de Benelux, een veldgids
Dit boek is werkelijk een pareltje. Telkens vind je aan de rechterzijde een zwarte pagina met foto's van elke verschillende soort van de plant.  Links staat er in woorden beschreven wat de eigenschappen zijn, met telkens het belangrijkste verschil in kenmerken met de voorgaande of volgende soort.  Het boek is grotendeels ingedeeld in plantenfamilies. De kleurenfoto's maken het makkelijk wanneer je twijfelt tussen bepaalde soorten, om visueel meer duidelijkheid te brengen. 
>BESTEL HEM HIER<

Voordelen:
kleurenfoto's van hoge kwaliteit
planten uit de Benelux
verspreidingsgraad (helpt bij inzicht)
Nadelen:
iets minder duidelijke vragen om tot het antwoord te komen

Conclusie
Ik werk graag met de beide flora's, omdat ze elk hun meerwaarde hebben. Als ik moet kiezen, ga ik voor die van Meise, omdat de kleurenfoto's goed werken om bij twijfel toch een keuze te kunnen maken.   

Tip
Ben je gemotiveerd om meer inzicht te krijgen in hoe een plant opgebouwd is en welke botanische termen hierbij horen? Dan raad ik je zeker dit vrolijke en superheldere boekje aan:
Geïllustreerd botanisch woordenboek


NEXT
​In volgende blogpost: DEEL 2 hoe weet je welke plant eetbaar is, hoeveel je ervan mag eten, of je hem rauw of beter gekookt eet,...